Tasarım tavsiyeleri


Boyanacak yapının/parçanın genel tasarımı ve kullanılan metallerin başlangıç durumu, yalnızca yüzey hazırlama, boyama ve muayene işlemlerini değil, aynı zamanda parçanın sonraki bakımını da kolaylaştırmalıdır. Amaç, dikkatlice düşünülmüş tasarım, uygun bir boya sistemi ve düzenli bakım aracılığıyla yapının dayanıklılık potansiyelini (=hizmet ömrü) elde etmektir.

En uygun korozyon koruması sistemini seçmek ve kaplamanın kalitesine ve/veya yapının dayanıklılığına zarar verebilecek tasarım hatalarını sınırlamak için proje yöneticisi, metal işçisi (tasarımdan sorumlu) ve kaplamayı yapan kişi (boya uygulamasından sorumlu) arasında iyi bir iletişim gereklidir.

Tasarım, ISO 12944 standardında belirtilen üretim kurallarını dikkate almanın yanı sıra şunları da göz önünde bulundurmalıdır:

  • elleçleme ve taşımayı kolaylaştırmak amacıyla, boyutsal yön (boyut ve ağırlık)
  • üretim, yüzey işlemleri ve boya sistemi için kullanılan metalin doğru seçimi için çevresel kısıtlamalar (yapının kullanım amacı). Basit tasarımlar seçilmeli ve birleştirmeler tercihen kaynaklanmalı ve işlemden önce cıvatalı veya perçinli olmamalıdır (işlenmesi ve elleçlenmesi zor olan büyük yapılar hariç).

Parçaların teslimi

1. Parçaların ilk durumu

Bir parçayı üretmek için kullanılan metalin yüzey durumu, yüzey kusurları izlere ve performans kusurlarına yol açabileceğinden, toz boyanın estetiği ve dayanıklılığında hayati bir rol oynar.

Bu nedenle kullanılan metal aşağıdakilerden arındırılmış olmalıdır:

  • korozyon
  • yüzeyde düzensizlikler (talaş, deformasyonlar, hadde tufalı, taşlama kusurları vb.)
  • işaretleme/birleştirme izleri (keçeli kalemler, boyalı kalemler, yapıştırıcılar)

    İpuçları:  Boyuna kaynakları olan boru biçimli elemanlar, kaynak görünmeyecek şekilde monte edilmelidir. Parça, tasarıma uygun şekilde, şu gereksinimleri karşılayan koşullarda saklanmalıdır: belirlenen alan (darbeleri, izleri vb. önlemek için), temiz ortam, kötü koşullardan korunan hava (korozyon). Metallerin şekillendirilmesinde (kesme sıvısı, damgalama yağı, şekillendirme yağı vb.) ve alt montajların işaretlenmesinde kullanılan bazı ürünler, boyamadan sonra kusurlara (çizme, işaretleme, atlama) yol açabilir. Parçalar çift hâlindeyse tanımlama amacıyla tercihen parçanın montajdan sonra görünmeyen bölgelerinde metal etiketler veya mekanik gravür kullanılmalıdır.

2. Keskin kenarlar

Kalınlığa ve/veya kullanılan yönteme bağlı olarak, kesme aşaması, genellikle boya sistemi tarafından yetersiz şekilde korunan keskin kenarlara yol açabilir (yetersiz kaplama = daha ince alanlar). Bu da, yapının kurulacağı ortama veya parçanın nasıl kullanılacağına (korozyonun ilk aşamaları) bağlı olarak boya sisteminin dayanıklılığı üzerinde dramatik bir etkiye sahip olabilir. Keskin kenarlar yuvarlatılmalı veya pahlanmalıdır.

Bazı "oksitleyici" kesme yöntemleri (CO2 lazerle kesme, oksijenli kesim, vb.), ısıdan etkilenen bölge (HAZ) ve yapışmayan bir oksit tabakasının ortaya çıkmasına yol açar; boya sistemi bu kısımlara düzgün şekilde yapışmaz (pullanma riski). Bu durumda, boyanın yüzeye doğru şekilde tutunmasını sağlamak için, boyama öncesi bu katmanı kaldırmak amacıyla mekanik işlem veya güçlü bir kimyasal aşındırma gereklidir. İnce kalınlıkta saclarda deformasyon riski nedeniyle kumlama yapmak mümkün değildir.

3. Çapak giderme

Kötü yapıldığı takdirde, belirli metal işleme operasyonları çapaklara neden olabilir (kesme, makine ile işleme, delme, vb.). Boyamadan sonra, bu çapaklar göze hoş gelmeyen daha kalın alanlar ya da sistemin dayanıklılığına zarar veren daha ince alanlara yol açar. Çapaklar, estetik sorunları azaltmak için metal işçisi tarafından dikkatli bir şekilde öğütülerek çıkarılmalıdır.

4. Perforasyonlar

Korozyon direnci amaçlandığında delikli sacın boyanması tavsiye edilmez. Kesilen kenar korunamayabilir ve zorlamalı delme, uzun vadede korozyon için olası bir başlangıç noktası oluşturan yerel bir çıkıntı oluşturabilir. Parça tasarımında delikli sac kullanımının kaçınılmaz olduğu durumlarda, sağdaki resimde verilen formüle göre aşağıdaki perforaj özelliklerine uyulmalıdır.

Montaj

1. Malzeme kombinasyonları

Farklı tür veya bileşimdeki malzemelerin kombinasyonları, toz boyadan sonra görünümde farklılıklara (örneğin çelik ve galvanize çelik kombinasyonu) ve/veya zayıf korozyon direncine (galvanik korozyon) neden olabilir.

Her durumda, galvanik çift oluşumundan kaçınılmalı ve mümkünse temas hâlindeki yüzeyler elektriksel olarak yalıtılmalıdır (yalıtkan pullar). Zaman zaman toz boya işlemiyle uyumsuz olabilen ek bileşenlere dikkat edilmelidir (ısıya ve kimyasal veya mekanik işlemlere karşı direnç). Boyanın polimerizasyonunu kolaylaştırmak için mekanik kaynaklı parçalar, bileşenlerinin kalınlığında (ince sac/levha) mümkün olduğunca az fark olacak şekilde tasarlanmalıdır.

2/ Kaynaklar

Kaynaklarda pürüz, sarkıtlar, gözenekler veya kraterler bulunmamalı veya oksitlenmemelidir. Herhangi bir kusuru ortadan kaldırmak için amaca özel işlem kullanılabilir.

Kaynak dikişleri mümkün olduğu kadar sürekli olmalıdır (parçanın/yapının mekanik operasyonel kısıtlamaları dikkate alınarak), gözeneksiz olmalı ve kaplama hatası ve sonrasında lokalize korozyonun başlaması gibi risklere yol açan yüzey hazırlama sıvılarının yayılmasını önlemek için kraterler içermemelidir. Gözenekli, süreksiz kaynaklar şunlara neden olur:

  • boya kürleme aşamasında gazların kaçışı; buharlaşma köpürme kusuruna neden olur,
  • özellikle tüplerin veya hava boşluklarının içinde yüzey işlemleri gibi atış ve artık ürünlerin tutulması veya akması.

Doğru pahlanmış alanlarda daha kolay pürüzsüz bir kaynak dikişi elde edilir.

Cüruf ve sıçrama ortadan kaldırılmalıdır. Sıçramanın yapışmasını önlemek için tasarlanan ürünler (sıçrama önleyici), boyaya zarar verebilecek silikondan arındırılmış olmalı ve bu yapışmayan ürünlerde uygun yüzey hazırlığı (kimyasal veya mekanik) yapılmalıdır.

Yakın temas hâlindeki montajlar için (sertleştiriciler, takviyeler, vb.), dikmeler ve köşegenler, arıtma sıvılarının serbest dolaşımına izin vermek ve yayılmayı ve korumasız veya kötü korunan alanları önlemek için geriye kaynaklanmalıdır.

Galvanizlemeden sonra yapılan kaynaklar, mümkünse işlem görmeli ve "yenilenmiş" olmalıdır.

3. Boşluklar

Boşluklar, (dar boşluklar, çatlaklar, hava boşlukları) boşluğun küçük olması işlemin ve boyanın girmesini imkânsız hâle getirdiğinden korozyonun başlamasına neden olabilir.

İdeal olarak, tasarım dar boşluklardan kaçınacaktır ve bunun olmadığı durumda boşluklar işlem (erişim boşluğu) sağlayacak veya sızdırmaz hâle getirilecektir (gözeneksiz kaynaklar veya dolgu).

Bunlar aşağıdakileri içerir, ancak bunlarla sınırlı değildir:

  • bindirmeli bağlantılar
  • kıvrımlı bağlantılar
  • kıvrımlar
  • menteşelerin kaynaklanması
  • düz sac üzerinde rozetler
  • sertleştiriciler
  • vb.

4. Tutma bölgeleri

Yapının/parçanın ilk tasarımı, kullanımı ve ayrıca toz boyadan önce işlenmesi açısından mümkün olduğunca az sıvı tutma/durgunluk bölgesi (tüpler, oyuklar, düz alanlar) olmasını sağlayacaktır. Parça kısmen veya tamamen içi boş gövdelerden yapıldığında havalandırmalar (işlem sıvılarının drenajı) sağlanacaktır.

5. Sertleştiriciler

Boşlukları önlemek için birleştirmenin tüm çevresi kaynaklanmalıdır. Dikkatle düşünülmüş tasarım, suyun veya diğer tortuların hareketsizliğini kısıtlayacak ve boya sisteminin uygulanması için kolay erişim sağlayacaktır.

6. Asma noktaları

Parçanın elleçlenmesini ve etkili işlenmesini sağlamak için tasarım aşamasında asma noktaları tanımlanmalıdır. Özellikle, asma delikleri, parçanın kurulumundan sonra görünmeyecek şekilde konumlandırılacak ve aynı zamanda sürüklenme etkilerinden (yukarı akıştaki banyoların kirlenmesi) kaçınmak için yüzey işleme sırasında parçanın eğilmesine izin vermelidir.

Bu husus, tasarım aşamasının başında uygulamayı yapan kişi ile mümkün olduğunca tartışılmalıdır.

7. Hareketli parçalar

Çıkarılabilir hareketli parçaları olan parçalar, kaplamanın kalınlığını dikkate alacak şekilde bir boşluk bırakarak ayrı ayrı toz boya ile kaplanabilir.

Bitiş

Korozyon koruması ve/veya boyama öncesi son üretim aşaması bitiştir. Bu işlem çapakların giderilmesini, kaynak dikişlerinin temizlenmesini ve yüzey kusurlarının düzeltilmesini içerir.

Koruma ve beklenen performans, boyanacak parçanın tasarımına, yüzeye uygulanacak ön işleme ve kaplama sisteminin uygulama kalitesine ve kalınlığına ve ayrıca kaplanmış yüzeylerin bakım programına göre değişiklik gösterecektir. Bu bilgi bir gösterge olarak verilmiştir. Deneyimlerimize ve laboratuvar sonuçlarımıza dayanmaktadır ve bizim açımızdan bir taahhüt oluşturmaz.